Doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt với những thách thức lớn từ vấn đề tài chính, chi phí sản xuất, đến sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường. Bên cạnh những nỗ lực vượt bậc của doanh nghiệp, còn cần sự hỗ trợ mạnh mẽ của Nhà nước, đóng vai trò kiến tạo, giúp doanh nghiệp có “điểm tựa” vươn lên.
Tàu cập cảng chuyên dùng của Tập đoàn Hòa Phát bốc xếp hàng hóa tại Khu liên hợp sản xuất gang thép Hòa Phát Dung Quất (Quảng Ngãi). (Ảnh: MINH DŨNG)
Khoảng 20 ngày qua, Chính phủ cùng Quốc hội đã ban hành 3 nghị quyết với một loạt cơ chế, chính sách đặc biệt thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân. Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.
Khó khăn hiện hữu
Báo cáo Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) 2024 đã chỉ ra 5 khó khăn hàng đầu mà các doanh nghiệp đang phải đối mặt khi có tới 54% số doanh nghiệp được hỏi gặp trở ngại trong tiếp cận tín dụng vốn vay, 49% không tìm kiếm được khách hàng, 38% chịu ảnh hưởng từ biến động thị trường, 20% gặp khó khăn tìm kiếm đối tác kinh doanh và tìm kiếm nhân sự phù hợp.
Ngoài ra, môi trường pháp lý thiếu ổn định, minh bạch, các thủ tục hành chính còn rườm rà cũng đang là một trong các yếu tố gây cản trở sự phát triển của doanh nghiệp. Theo đó, có chưa tới 50% số doanh nghiệp hài lòng với các thủ tục cấp phép kinh doanh có điều kiện, 24% số doanh nghiệp dành hơn 10% thời gian tìm hiểu và thực hiện các quy định pháp luật (tăng 4% so với năm 2022-2023), 22% số doanh nghiệp phản ánh có trùng lặp nội dung kiểm tra (tăng mạnh so với mức 8,5% năm 2023),…
Số liệu từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính) cũng đang phản ánh khó khăn từ thị trường khi trong 4 tháng đầu năm 2025, cả nước có đến 96.500 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, tăng 12,2% so với cùng kỳ năm trước, trung bình một tháng có hơn 24.100 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.
Phó Chủ tịch VCCI Hoàng Quang Phòng nhận định, những “điểm nghẽn” này được xem là nguyên nhân cơ bản dẫn tới hiện tượng một lượng lớn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường vì khó duy trì lợi nhuận và sức cạnh tranh. Có một thực trạng đáng lo ngại khi chỉ 32% số doanh nghiệp được hỏi có ý định mở rộng sản xuất, kinh doanh trong hai năm tiếp theo.
Như vậy, các chính sách ưu đãi, hỗ trợ của Nhà nước ban hành thời gian qua chưa thật sự đi vào cuộc sống, nhóm đối tượng được thụ hưởng chưa nhiều; việc tạo công bằng, điều kiện trong tiếp cận các nguồn lực cho doanh nghiệp phát triển chưa thật sự rõ nét.
Tiến sĩ Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược đánh giá, do Việt Nam có tới 97% số doanh nghiệp ở mức nhỏ và vừa nên vẫn thiếu sự liên kết chặt chẽ, năng lực nội tại còn yếu và hạn chế.
Ngoài ra, thể chế, chính sách thúc đẩy liên kết doanh nghiệp còn bất cập, chưa tạo thuận lợi trong đầu tư, nâng cao năng lực sản xuất, kinh doanh; hiệu quả thực hiện các chính sách hỗ trợ còn thấp. Đặc biệt, chúng ta thiếu chính sách đặc thù, nhất là ưu đãi về thuế, tiếp cận vốn, bảo lãnh tín dụng, đất đai, mặt bằng sản xuất, kinh doanh,…
Nhằm khơi thông “điểm nghẽn” trong chính sách, sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW, Quốc hội đã nhanh chóng ban hành Nghị quyết số 198/2025/QH15 ngày 17/5/2025 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân.
Chính phủ cũng kịp thời ban hành Nghị quyết số 138/NQ-CP ngày 16/5/2025 về kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW và Nghị quyết số 139/NQ-CP ngày 17/5/2025 về kế hoạch triển khai Nghị quyết số 198/2025/QH15. Đây được xem là những động thái quyết liệt trong thể chế hóa Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị.
Đưa nghị quyết nhanh chóng đi vào cuộc sống
Phát biểu tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện các nghị quyết của Bộ Chính trị tổ chức ngày 18/5 vừa qua, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: “Bốn nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị ban hành trong thời gian gần đây (Nghị quyết 57, 59, 66, 68) sẽ là những trụ cột thể chế nền tảng, tạo động lực mạnh mẽ đưa đất nước ta tiến lên trong kỷ nguyên mới – kỷ nguyên phát triển, thịnh vượng, hùng cường của dân tộc Việt Nam”.
Tuy nhiên, để những nghị quyết này nhanh chóng đi vào cuộc sống, cần phải có một giải pháp tổng thể, với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm. Trong đó, cấp bách tháo gỡ điểm nghẽn thể chế, pháp luật đã được nhận diện theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 63/CĐ-TTg ngày 12/5/2025.
Bên cạnh những giải pháp, chính sách vĩ mô từ Nhà nước, theo Chánh Văn phòng Ban chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế Trịnh Minh Anh, tính đến nay dù Việt Nam đã thực thi 16 Hiệp định thương mại tự do (FTA), nhưng khả năng khai thác, tận dụng ưu đãi từ các FTA này của doanh nghiệp được đánh giá chưa tương xứng với tiềm năng. Do đó, doanh nghiệp cần nghiên cứu kỹ các tiêu chuẩn kỹ thuật, cam kết trong từng FTA, quy tắc xuất xứ (C/O), quy định về thuế quan.
Nguồn: nhandan.vn
