Xu hướng phát triển bền vững và chính sách ESG đang có sự phân hóa mạnh mẽ sẽ tái định hình môi trường kinh doanh và tác động đến doanh nghiệp.
Tại Diễn đàn về Netzero vừa được tổ chức, bà Phạm Thị Ngọc Thủy – Giám đốc Ban Nghiên cứu Phát triển Kinh tế tư nhân (Ban IV) đã đề cập tổng quan đến những thay đổi lớn trong chính sách ESG trên toàn cầu, nhất là tại một số thị trường trọng điểm.
Cụ thể, tại Mỹ, chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã bãi bỏ các cam kết môi trường nhưng ngay trong nội tại nước Mỹ, một số tiểu bang lại đang đẩy mạnh triển khai chính sách ESG như tại Colorado, New York hay California… Điều này cho thấy, bản đồ pháp lý ESG đang phân mảnh trên nước Mỹ khiến doanh nghiệp phải tuân thủ nhiều quy định khác nhau ở từng tiểu bang.
Trong khi đó, EU vẫn tiếp tục nhất quán với các hoạt động liên quan đến phát triển bền vững đã được thực hiện trước đó. Tuy nhiên, EU đang đề xuất hoãn hoãn áp dụng 2 quy định quan trọng là Báo cáo phát triển bền vững doanh nghiệp và Chỉ thị thẩm định trách nhiệm doanh nghiệp về môi trường, xã hội. Đồng thời, điều chỉnh các ngưỡng quy mô doanh nghiệp phải báo cáo, loại bỏ một số chuẩn ngành, giảm yêu cầu kiểm toán, kéo giãn chu kỳ đánh giá rủi ro ESG từ thường niên thành 5 năm thay vì thường niên.
Những động thái trên cho thấy, ESG vẫn đang tiếp tục dòng chảy, dù dòng chảy đó có chậm lại ở một số khu vực, một số lĩnh vực. Các doanh nghiệp cần thích ứng, củng cố hệ thống ESG nội bộ, chuẩn bị cho phát triển bền vững trong tương lai hơn là đối phó với nghĩa vụ tuân thủ.
Đánh giá về thực thi của doanh nghiệp – trung tâm trong thực hiện các chiến lược xanh, giảm phát thải thông qua đầu tư công nghệ và đổi mới sáng tạo, ông Nguyễn Hoài Nam – Phó Viện trưởng Viện Khoa học công nghệ năng lượng và môi trường (ISTEE) cho biết, Việt Nam là một trong 3 quốc gia ở ASEAN đang có những đóng góp rất tích cực ở các lĩnh vực công nghiệp nặng như xi măng, khai khoáng, năng lượng, vận tải, nhiệt điện…
Tại doanh nghiệp, việc chuyển đổi xanh, giảm phát thải và thực thi ESG được thúc đẩy từ sự kết hợp của việc áp dụng công nghệ, đổi mới quy trình và hỗ trợ tài chính, góp phần giảm hàng triệu tấn CO2 tương đương mỗi năm.
Từ thành công trên, để thúc đẩy quá trình này, ông Nguyễn Hoài Nam cho rằng cần thiết lập cơ chế tiếp cận nguồn lực đầu tư xanh dễ dàng hơn cho doanh nghiệp cùng các chính sách hỗ trợ của Chính phủ, hiệu quả đạt được sẽ tốt hơn, nhanh hơn, bền vững hơn.
Trong nội tại doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp SME cần vượt qua 2 rào cản lớn là công nghệ và chi phí cao trong bối cảnh các quy định, chính sách hỗ trợ chưa cụ thể, thiếu đồng bộ, chưa tạo động lực thúc đẩy doanh nghiệp thực hiện. Ngoài ra, doanh nghiệp có thể chưa đủ nguồn lực trong chuỗi cung ứng để tối ưu hóa sản xuất, hỗ trợ chuyển đổi xanh như thiếu nguyên vật liệu, thiết bị đầu vào đáp ứng được tiêu chuẩn xanh.
Từ thực tế trên, để chuyển đổi xanh tiến tới thực hiện ESG, phát triển bền vững hiệu quả, theo ông Nguyễn Hoài Nam, doanh nghiệp cần xây dựng lộ trình phù hợp trên cơ sở đó lựa chọn công nghệ, chuẩn bị nguồn lực (nguồn lực tự thân, nguồn lực từ các chương trình hỗ trợ, nguồn lực từ tài chính xanh…).
Song song với đó, để không gián đoạn sản xuất và dòng tiền, doanh nghiệp tiếp tục tái cấu trúc kênh phân phối để khai thác hiệu quả thị trường nội địa, đa dạng hoá thị trường xuất khẩu. Đồng thời, thúc đẩy các hoạt động liên kết doanh nghiệp, tham gia liên minh, liên kết cụm ngành nâng cao năng lực cạnh tranh, tăng tỷ lệ nội địa hoá…
Nguồn: Diễn đàn Doanh nghiệp
