Hộ kinh doanh không muốn “lớn”

Nghị quyết 10-NQ/TW ngày 3/6/2017 của Hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương khóa XII nêu rõ, phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. Trong đó có nội dung: “Khuyến khích, tạo điều kiện cho các hộ kinh doanh mở rộng quy mô, nâng cao hiệu quả hoạt động, tự nguyện liên kết hình thành các hình thức tổ chức hợp tác, hoặc chuyển đổi sang hoạt động kinh doanh theo mô hình doanh nghiệp (DN) thông qua các chính sách như: miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), tiền sử dụng đất trong những năm đầu hoạt động; tư vấn, hướng dẫn thủ tục thành lập DN, xây dựng phương án sản xuất kinh doanh…”.

Bên cạnh đó, tại Điều 16 Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa (2017) cũng có quy định về nguyên tắc xem xét áp dụng chính sách ưu đãi về thuế TNDN, đó là DN nhỏ và vừa chuyển đổi từ hộ kinh doanh (HKD) được miễn, giảm thuế TNDN có thời hạn theo quy định của pháp luật về thuế TNDN.

Tinh thần Nghị quyết, Luật là vậy song thực tế HKD có nhiều lý do để không muốn nâng cấp lên thành DN mà một trong những lý do được kể đến là do chính sách chưa đủ sức hấp dẫn. Chưa kể, khi chuyển đổi lên DN đòi hỏi HKD phải có sự thay đổi lớn trong cách thức quản lý, quản trị và vận hành, phải thay đổi chế độ kế toán chuẩn chỉnh, chuyển từ thuế khoán lên tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm về giải pháp sử dụng hóa đơn điện tử, phải hiện đầy đủ các thủ tục hành chính như bảo hiểm, lao động…

Theo thống kê của Bộ Tài chính, hiện cả nước có khoảng 5,5 triệu HKD, trong đó có khoảng 3,5 triệu hộ đã được cấp mã số thuế và khoảng hơn 2 triệu HKD nhỏ lẻ. Đây là nguồn lực rất quan trọng để hình thành 1,5 triệu DN vào năm 2025.

Theo các chuyên gia, để khuyến khích các đối tượng này chuyển đổi sang hoạt động theo Luật DN, cùng với việc thực hiện các giải pháp về đơn giản hóa chế độ kế toán, phương pháp tính thuế…, cần bổ sung chính sách ưu đãi về thuế TNDN đối với DN nhỏ, DN siêu nhỏ được thành lập mới từ HKD. Nên miễn hoặc giảm phí, lệ phí, thuế cho các HKD chuyển đổi thành DN, từ đó kích thích chuyển đổi và giảm bớt khó khăn ban đầu khi họ mới làm quen với mô hình DN. Đặc biệt, cần hỗ trợ thủ tục hành chính trong quá trình họ chuyển từ HKD thành DN.

“Việc chuyển đổi HKD thành DN phải dựa trên nội lực tự thân của họ, phải tạo điều kiện cho họ thực sự mong muốn chuyển thành DN. Bên cạnh việc đưa ra hành lang pháp lý phù hợp, cơ quan chức năng còn phải giúp người kinh doanh thông suốt tư tưởng thông qua các hình thức tuyên truyền để các HKD cá thể nhận thức rõ lợi ích của việc chuyển đổi thành DN…”- ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký, Trưởng ban pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) bày tỏ quan đểm.

“Cú huých” thuế…

Tại dự thảo Luật Thuế TNDN (sửa đổi) vừa đưa ra lấy ý kiến, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung quy định miễn thuế đối với DN chuyển đổi từ HKD lên DN. Cụ thể, tại khoản 4 Điều 15 về các trường hợp miễn, giảm thuế khác của dự thảo, Bộ Tài chính đề xuất quy định theo hướng: “DN quy định tại các điểm a, b khoản 2 Điều 10 của Luật này thành lập mới từ HKD được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) trong 2 năm liên tục kể từ khi có thu nhập chịu thuế. Sau thời gian miễn thuế quy định tại khoản này, trường hợp DN thực hiện dự án đầu tư thuộc ngành nghề, địa bàn ưu đãi thuế thì tiếp tục được hưởng mức ưu đãi (thuế suất ưu đãi và miễn, giảm thuế) tương ứng theo quy định tại các Điều 12, Điều 13 và Điều 14 của Luật này. Hết thời gian miễn thuế và thời gian hưởng ưu đãi thuế (nếu có), DN thực hiện mức thuế suất thuế TNDN theo quy định tại khoản 2 Điều 10 của Luật này…”

Theo các chuyên gia, đề xuất này của Bộ Tài chính nếu được thông qua sẽ tạo “cú huých” giúp HKD chuyển thành DN. Mức miễn thuế này tương đương với mức miễn thuế đối với dự án đầu tư mới thuộc một số ngành, nghề ưu đãi hoặc tại địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn.

Theo LS. Đặng Thành Chung- Giám đốc Công ty luật TNHH An Ninh, để khuyến khích chuyển đổi HKD thành DN, cần phải cho họ thấy những lợi ích của việc chuyển đổi và những quan ngại, lo lắng của họ khi chuyển đổi sẽ được giải quyết bằng các chính sách ưu đãi của nhà nước, đặc biệt là ưu đãi về kinh tế.

“Việc thể hiện chính sách ưu đãi thuế, cụ thể là đề xuất miễn thuế TNDN trong 2 năm liên tục cho HKD chuyển thành DN kể từ khi có thu nhập chịu thuế là hợp lý, đánh trúng một phần tâm lý và cũng là lý do quan trọng để thúc đẩy HKD chuyển đổi thành DN…”- LS. Chung nhận xét.

Đồng thời cho rừng mốc thời gian 2 năm cũng là khoảng thời gian tương đối để DN sau khi chuyển đổi có thể hoạt động kinh doanh ổn định và đảm bảo chế độ kế toán, cũng như việc thu nộp thuế về ngân sách nhà nước.

“Tuy nhiên, cơ quan chuyên môn cũng cần có biện pháp để kiểm tra, xác định về điều kiện hưởng ưu đãi, về chuyển tiếp sau thời gian miễn thuế này để đảm bảo minh bạch, thống nhất, đồng bộ các quy định pháp luật liên quan, tránh trường hợp cố tình kê khai thuế thấp hơn, kéo dài thời gian hưởng ưu đãi để “trốn” thuế…”- LS. Đặng Thành Chung đề nghị.

Theo Thanh Thanh (Tạp chí điện tử Nhà đầu tư)

https://nhadautu.vn/ho-kinh-doanh-chuyen-thanh-doanh-nghiep-cho-cu-huych-thue-d88417.html