Một thể chế minh bạch, công bằng, kịp thời và tiên phong sẽ là chìa khóa vàng để khai mở tiềm năng kinh tế tư nhân và kiến tạo tiềm năng tương lai Việt.
Thực tế cho thấy, một thực trạng nhức nhối vẫn đang hiện hữu đó chính là khoảng cách giữa chủ trương và thực thi còn rất lớn. Nỗi lo về nguy cơ hình sự hóa các quan hệ kinh tế vẫn là rào cản tâm lý nặng nề, khiến nhiều doanh nghiệp bất an khi đầu tư, sản xuất, kinh doanh. Đây chính là điểm nghẽn lớn cần được tháo gỡ nếu muốn khu vực kinh tế tư nhân – động lực tăng trưởng quan trọng – có thể cất cánh.
Chia sẻ tại Phiên đối thoại Cấp cao trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 (VPSF 2025), bà Lưu Thị Thanh Mẫu, Phó Trưởng Ban Tổ chức VPSF 2025, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, Tổng Giám đốc Phúc Khang Corporation nhấn mạnh, thể chế được xem là gốc rễ của vấn đề phát triển, nếu thể chế không thông suốt, mọi nỗ lực đổi mới sáng tạo, đầu tư và kinh doanh đều có thể bị chậm nhịp.
Theo bà Mẫu, tại các phiên thảo luận trong khuôn khổ VPSF 2025, các doanh nghiệp và chuyên gia đã chỉ ra ba nút thắt lớn của khung pháp lý. Thứ nhất là tình trạng nhiều quy định chồng chéo, bất cập, đặc biệt trong các luật liên quan đến đất đai, xây dựng, đầu tư, môi trường, gây khó khăn cho việc áp dụng. Thứ hai là sự thiếu vắng cơ chế phản hồi chính sách thực chất, khi doanh nghiệp vẫn chưa có được kênh “tư vấn pháp lý thường trực” để hỗ trợ kịp thời. Thứ ba là khoảng trống khung pháp lý và nhân lực chất lượng cao, vốn cần thiết để bắt kịp các xu thế mới như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và kinh tế tuần hoàn.
Từ thực tiễn này, cộng đồng doanh nghiệp đã kiến nghị thiết lập cơ chế đồng kiến tạo chính sách giữa Nhà nước, doanh nghiệp và các viện nghiên cứu nhằm bảo đảm tính khả thi, đồng thời triển khai cổng pháp luật đi kèm hệ thống giải đáp nhanh chóng. Một yêu cầu cấp bách khác là phải đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc nâng cao năng lực, thông qua đào tạo kiến thức pháp luật, hỗ trợ chuyển đổi số, kết nối nghiên cứu và thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Các giải pháp chỉ thực sự đi vào cuộc sống khi được triển khai gắn với cơ chế đối thoại thường xuyên, bảng ghi nhớ chính sách công khai, sự cam kết phản hồi của các bộ ngành và vai trò giám sát cầu nối từ các hiệp hội doanh nghiệp.
Đưa ra những kiến nghị cụ thể để tháo gỡ nút thắt, phát triển kinh tế tư nhân, TS Lê Trường Sơn, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh, các điểm nghẽn pháp lý là rào cản lớn nhất đối với phát triển kinh tế tư nhân. Ông phân tích rằng một thể chế tốt sẽ giúp giảm sự bất định trong các giao dịch, cắt giảm chi phí, nâng cao hiệu quả thị trường, từ đó khuyến khích đổi mới sáng tạo và đầu tư dài hạn. Ngược lại, thể chế kém hiệu quả sẽ khiến chi phí gia tăng, thị trường hoạt động kém hiệu quả, nguồn lực bị lãng phí và động lực phát triển bị kìm hãm.
Từ góc độ này, ông nhấn mạnh việc bảo đảm quyền sở hữu và quyền tài sản, thực chất hóa quyền tự do kinh doanh và hợp đồng, bảo đảm sự bình đẳng giữa các thành phần kinh tế. Ông cũng đề nghị đẩy mạnh cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính và điều kiện đầu tư kinh doanh, đồng thời thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo gắn với chuyển đổi số và chuyển đổi xanh.
Ở góc độ doanh nghiệp đa ngành nghề, bà Huỳnh Bích Ngọc, Phó Chủ tịch Thường trực kiêm CEO TTC Group nhận định rằng, Nghị quyết 68, Nghị quyết 198, Nghị quyết 139 của Chính phủ là sự ghi nhận đầy khích lệ, mở ra một kỷ nguyên mới cho kinh tế tư nhân.
Theo bà Ngọc, trong bối cảnh toàn cầu nhiều biến động, an ninh lương thực và năng lượng ngày càng trở nên cấp thiết, Nhà nước cần tạo điều kiện để doanh nghiệp đầu tư bài bản vào nông nghiệp và năng lượng tái tạo, áp dụng công nghệ cao, đáp ứng tiêu chuẩn ESG và tiếp cận nguồn vốn xanh từ trong và ngoài nước.
Liên quan đến du lịch, đại diện này đề xuất Chính phủ sớm công bố cơ chế pháp lý rõ ràng cho từng vùng du lịch theo Quyết định 509/QĐ-TTg năm 2024, với sự tham gia điều phối chính của Cục Du lịch Quốc gia.
Đồng thời, với lĩnh vực bất động sản, cần rà soát và đơn giản hóa các quy định về quy hoạch, cấp phép xây dựng và giao đất, đặc biệt tháo gỡ các nút thắt trong khâu phê duyệt để nâng cao khả năng tiếp cận đất đai.
Có thể thấy, một thể chế minh bạch, công bằng, kịp thời và tiên phong chính là chìa khóa vàng để khai phóng tiềm năng tương lai của Việt Nam. Nếu khoảng cách giữa chủ trương và thực thi được rút ngắn, những nghị quyết mới sẽ thực sự đi vào cuộc sống, trở thành động lực mạnh mẽ để kinh tế tư nhân phát triển, đóng góp cho một nền kinh tế thị trường hiện đại, hội nhập và bền vững.
Nguồn: Diễn đàn Doanh nghiệp
