Châu Âu là một thị trường tiềm năng của Việt Nam, theo chuyên gia, các doanh nghiệp Việt cần tận dụng lợi thế, cơ hội thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa sang thị trường này.
Thống kê từ số liệu Hải quan Việt Nam, sau 4 năm Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) có hiệu lực (từ 8/2020), EU hiện là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu 4 năm ước tính đạt hơn 200 tỷ USD, tăng trưởng từ 12-15%. Riêng tháng 7/2024, Việt Nam xuất siêu sang EU ước đạt hơn 20,2 tỷ USD, tăng 19,4% so với cùng kỳ năm 2023; kim ngạch xuất khẩu tăng khoảng 16,8%; nhập khẩu tăng khoảng 10 %. EU nằm trong Top 6 thị trường xuất, nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam.
Khảo sát của Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) cho thấy, EVFTA đã thúc đẩy đáng kể xuất khẩu của Việt Nam sang châu Âu, tăng vọt từ 35 tỷ euro vào năm 2019 lên tới hơn 48 tỷ euro vào năm 2023. Sự tăng trưởng được thể hiện rõ trong các lĩnh vực như điện tử, dệt may, giày dép, nông nghiệp, hải sản theo lộ trình cắt giảm thuế quan khi Hiệp định thương mại tự do này có hiệu lực. Đáng chú ý, những số liệu thống kê cho thấy, hầu hết kim ngạch nhập khẩu của các nước EU từ Việt Nam đều tăng từ năm 2021 tới nay.
Phân tích cơ hội để đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch hàng Việt Nam sang thị trường châu Âu nói chung và EU nói riêng, ông Đinh Sỹ Minh Lăng, Vụ Thị trường châu Âu – châu Mỹ, Bộ Công Thương cho rằng, xuất khẩu chính ngạch phức tạp hơn bởi yêu cầu nhiều giấy tờ và cao hơn do phải chịu nhiều loại thuế, phí. Tuy nhiên, hàng hóa lại được kiểm soát chặt chẽ, đảm bảo chất lượng, qua đó giúp nâng cao uy tín của doanh nghiệp và hàng hóa Việt Nam.
Đặc biệt, khi tham gia chính ngạch, doanh nghiệp có thể tiếp cận được nhiều thị trường lớn, đặc biệt là các thị trường khó tính. Cùng đó, nhận được nhiều hỗ trợ từ nhà nước về chính sách, vốn góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và nền kinh tế. Do vậy, doanh nghiệp cần nghiên cứu thị trường để xác định thị trường mục tiêu, các tiêu chuẩn, quy định của thị trường, đánh giá năng lực hiện tại và lập kế hoạch. Ngoài ra, cần chọn tiêu chuẩn phù hợp với sản phẩm và thị trường mục tiêu (ISO 9001, HACCP…)
“Xây dựng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn đã chọn, đào tạo nhân viên; đảm bảo quản lý chất lượng sản phẩm ổn định, đáp ứng yêu cầu của thị trường quốc tế. Cùng đó, cải tiến công nghệ, nâng cao kỹ năng nhân viên, kiểm soát chất lượng chặt chẽ; sản xuất ra sản phẩm có chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường xuất khẩu…”, ông Đinh Sỹ Minh Lăng nhấn mạnh.
Ngoài ra, doanh nghiệp Việt thường gặp nhiều khó khăn khi tham gia vào thương trường quốc tế, ông Nguyễn Thành Hưng, Chuyên gia tư vấn cao cấp của Chính phủ, Tổ trưởng Tổ giúp việc Ban chỉ đạo quốc gia về Hội nhập quốc tế – Văn Phòng Chính Phủ nhận định, các doanh nghiệp Việt Nam hầu hết là doanh nghiệp vừa và nhỏ, hiểu biết về các quy định pháp luật trong nước và quốc tế chưa cao, nhận thức và kỹ năng soạn thảo hợp đồng còn hạn chế. Điều này đã gây ra nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp trong việc đàm phán, ký kết và thực hiện hiệu quả hợp đồng.
“Để hạn chế rủi ro khi giao dịch thông qua môi giới, đặc biệt đối với giao dịch xuyên biên giới, đa quốc gia được thiết lập lần đầu, doanh nghiệp cần chủ động hơn trong việc tìm kiếm, đánh giá, kiểm tra, xác minh thông tin nhận được từ bên môi giới thông qua các nguồn thông tin chính thống như thông qua Hiệp hội ngành nghề, cơ quan đại diện ngoại giao/lãnh sự của Việt Nam tại nước sở tại của bên mua”, ông Nguyễn Thành Hưng chia sẻ.
Theo ông Hưng, trong bất kỳ giao dịch mua bán hàng hóa, để ràng buộc chặt chẽ trách nhiệm của các bên, hợp đồng mua bán phải được thiết kế với những điều khoản chặt chẽ tương ứng. Ngoài ra, doanh nghiệp Việt Nam khi xuất khẩu hàng hóa cần có kiến thức nhất định về lĩnh vực vận tải, đặc biệt là quy định về giới hạn trách nhiệm của bên vận chuyển để lường trước rủi ro phát sinh, cũng như chuẩn bị sẵn phương án xử lý.
Định hướng giải pháp giúp doanh nghiệp tận dụng tối đa cơ hội từ EVFTA, ông Trần Ngọc Quân, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Bỉ và EU nhấn mạnh, EVFTA được đánh giá là một trong những hỗ trợ tốt cho thương mại Việt Nam – EU. Rất nhiều nước ASEAN đang nỗ lực có được một hiệp định như Việt Nam.
“Do vậy, việc bảo vệ quyền lợi từ EVFTA là hết sức cần thiết. Việc bảo vệ này bắt nguồn từ việc đảm bảo hàng hóa Việt Nam được sản xuất và xuất khẩu một cách bài bản, tuân thủ tốt các quy định của EU nhất là về chất lượng, an toàn sản phẩm”, ông Trần Ngọc Quân thông tin
Nguồn: Diễn đàn Doanh nghiệp
