VCCI cho rằng cần thay đổi tư duy quản lý đối với nhà đầu tư nước ngoài khi đầu tư tại Việt Nam. Theo đó nhà đầu tư có thể thành lập doanh nghiệp trước, khi nào doanh nghiệp đó thực hiện dự án đầu tư thì mới thực hiện đăng ký đầu tư cho dự án.
Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản kiến nghị, sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư và Nghị định 31/2021/NĐ-CP.
Theo VCCI, Luật Đầu tư 2020 và các luật sửa đổi, bổ sung sau này đã khắc phục được những điểm vướng, bất cập, mâu thuẫn chồng chéo về đất đai, xây dựng, đấu thầu, nhà ở, kinh doanh bất động sản, tài nguyên môi trường… tạo thuận lợi cho quá trình đầu tư.
Tuy vậy, qua quá trình thực hiện, Luật Đầu tư đã dần bộc lộ những hạn chế, do đó, VCCI đề nghị xem xét, điều chỉnh. Theo đó, VCCI nhấn mạnh về cơ chế quản lý đối với nhà đầu tư nước ngoài thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh tại Việt Nam.
Theo quy định hiện hành, nhà đầu tư nước ngoài muốn thực hiện đầu tư ở Việt Nam, phải có dự án đầu tư và thực hiện cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư (Giấy CNĐKĐT) cho dự án, sau đó thành lập doanh nghiệp để thực hiện dự án đầu tư. Doanh nghiệp này được xem là nhà đầu tư của dự án đầu tư.
Cơ chế quản lý theo hướng thực hiện thủ tục cấp Giấy CNĐKĐT trước rồi cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp đang gây khó khăn, không xác định được chính xác chủ thể nào là nhà đầu tư thực hiện dự án.
Cụ thể, dự án đầu tư không thể mở rộng được nếu thuộc trường hợp bị hạn chế đối với nhà đầu tư là cá nhân. Vì nếu nhà đầu tư nước ngoài là cá nhân thực hiện thủ tục đăng ký đầu tư cho dự án đầu tư và được cấp Giấy CNĐKĐT, trên Giấy CNĐKĐT sẽ ghi tên nhà đầu tư là nhà đầu tư cá nhân. Sau khi được cấp Giấy CNĐKĐT, nhà đầu tư thành lập doanh nghiệp để thực hiện dự án và doanh nghiệp này sẽ là nhà đầu tư thực hiện dự án.
Sau một thời gian, doanh nghiệp muốn mở rộng dự án, thực hiện thêm một số hoạt động nữa và thực hiện điều chỉnh Giấy CNĐKĐT để bổ sung các hoạt động này.
Các hoạt động mà doanh nghiệp muốn điều chỉnh lại là dịch vụ mà Việt Nam bảo lưu là nhà đầu tư nước ngoài phải là pháp nhân, không được là cá nhân. Trong khi đó, Giấy CNĐKĐT đang ghi nhận nhà đầu tư của dự án là “cá nhân”, không phải doanh nghiệp. Do đó, Sở KH&ĐT đã từ chối không cho phép doanh nghiệp thực hiện thêm các hoạt động này.
Ngoài ra, dự án đầu tư còn không thể tăng vốn để thực hiện dự án đầu tư khác. Vì trường hợp nhà đầu tư nước ngoài được cấp Giấy CNĐKĐT để thực hiện dự án đầu tư, sau đó thành lập doanh nghiệp để thực hiện dự án đầu tư.
Khi nhà đầu tư nước ngoài muốn tăng vốn để doanh nghiệp thực hiện một dự án đầu tư tại địa phương khác thì ngân hàng sẽ yêu cầu doanh nghiệp phải cung cấp Giấy CNĐKĐT của dự án ban đầu – văn bản pháp lý duy nhất có ghi nhận thông tin nhà đầu tư nước ngoài, với nội dung chấp thuận việc bổ sung vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài.
Tuy nhiên, việc chấp thuận bổ sung vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài tại Giấy CNĐKĐT tại dự án đầu tư ban đầu và dùng vốn này để bổ sung cho dự án đầu tư thứ hai lại không có cơ sở pháp lý và không thể thực hiện được.
Trong trường hợp có sự linh hoạt để thực hiện cũng khiến cho việc thực hiện trở nên rất phức tạp và kéo dài. Đây là điều rất bất hợp lý khi nhà đầu tư muốn tăng vốn để thực hiện các dự án đầu tư.
Để khắc phục tình trạng trên, VCCI cho rằng cần thay đổi tư duy quản lý đối với nhà đầu tư nước ngoài khi đầu tư tại Việt Nam. Theo đó nhà đầu tư có thể thành lập doanh nghiệp trước, khi nào doanh nghiệp đó thực hiện dự án đầu tư thì mới thực hiện đăng ký đầu tư cho dự án.
