Theo ông Bùi Trung Nghĩa, Phó Chủ tịch VCCI, các hoạt động tuyên truyền thay đổi thói quen và nâng cao ý thức tiết kiệm năng lượng của người lao động cũng như các hoạt động hỗ trợ kỹ thuật áp dụng công nghệ hiện đại, tự động hóa sản xuất và sử dụng các thiết bị tiêu thụ điện hiệu suất cao có thể tiết kiệm từ 20%-40% lượng điện tiêu thụ tùy quy mô và công nghệ trong khối doanh nghiệp sản xuất.
Việc đẩy mạnh các giải pháp tiết kiệm năng lượng trong sản xuất có ý nghĩa rất quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế-xã hội đồng thời đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
Đây là nội dung được đưa ra thảo luận tại Hội thảo Khởi động Dự án “Thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong ngành công nghiệp hỗ trợ và công nghiệp chế biến thực phẩm tại Việt Nam,” do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cùng Quỹ Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Đông Nam Á (ETP) và các đối tác tổ chức, ngày 18/8.
Phát triển mô hình kinh doanh dịch vụ năng lượng
Tại Việt Nam, mô hình kinh doanh Công ty Dịch vụ Năng lượng (ESCO) còn khá mới và chưa được nhiều doanh nghiệp sản xuất tiếp cận.
Do đó, bà Nguyễn Thị Thanh Huyền, điều phối dự án, Ban quản lý dự án-VCCI cho biết dự án đặt mục tiêu tổng thể về “Thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong ngành công nghiệp hỗ trợ và công nghiệp chế biến thực phẩm tại Việt Nam.” Nội dung nhằm nâng cao nhận thức trong hai ngành công nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn tài chính cho các khoản đầu tư sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
Bên cạnh đó, dự án sẽ kết nối mạng lưới giữa các nhà sản xuất, nhà tài chính và các ESCO, từ đó thí điểm đánh giá chuẩn năng lượng hiệu quả cho hai ngành công nghiệp nói trên đồng thời xây dựng lộ trình thành lập Hiệp hội ESCO tại Việt Nam.
“Dự án sẽ giúp doanh nghiệp sử dụng tài nguyên hiệu quả hơn, thực hành chuỗi cung ứng sản xuất có trách nhiệm, cải thiện điều kiện xã hội và môi trường, giảm lượng khí thải carbon trong hai ngành công nghiệp sử dụng nhiều năng lượng ở trên,” bà Huyền nói.
Tại hội thảo, ông John Robert Cotton, Quản lý Chương trình Cấp cao của Quỹ Đối tác Chuyển dịch năng lượng Đông Nam Á (ETP – đơn vị tài trợ dự án), chia sẻ ETP hiện tại đang tập trung vào Indonesia, Philippines và Việt Nam. Đây là những quốc gia trong khu vực có nhu cầu năng lượng cao, có số lượng lớn các dự án năng lượng dựa trên nhiên liệu hóa thạch, và có tiềm năng đáng kể và hiệu quả về chi phí đối với các dự án năng lượng tái tạo và hiệu quả năng lượng.
“Tại Việt Nam, các doanh nghiệp trong ngành công nghiệp chế biến thực phẩm và công nghiệp phụ trợ có tốc độ công nghiệp hóa nhanh chóng và tiềm năng lớn về tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính. Tuy nhiên, các doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn trong áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng do còn thiếu thông tin về năng lượng hiệu quả, tính bền vững và sản xuất xanh,” ông John Robert Cotton nói.
Bên cạnh đó, ông John Robert Cotton nhấn mạnh các nhà sản xuất có xu hướng bỏ qua các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả do hạn chế về tài chính, kỹ thuật, năng lực kiểm toán mức tiêu thụ năng lượng, năng lực phát triển các dự án để tiếp cận các nguồn tài chính đầu tư phù hợp.
Sẵn sàng hỗ trợ tín dụng xanh
Cung cấp thông tin về Giải pháp tài chính ưu đãi của Cơ quan Phát triển Pháp tại Việt Nam (AFD) dành cho các doanh nghiệp Việt Nam, bà Nguyễn Thị Thanh An, Trưởng ban Chuyển đổi năng lượng-AFD, cho biết AFD đang cam kết hơn 2,3 tỷ EUR cho hơn 100 chương trình, dự án phát triển bền vững. Tại Việt Nam, chiến lược hoạt động của AFD có một mục tiêu duy nhất là hỗ trợ Việt Nam theo hướng tăng trưởng xanh và bền vững.
Theo đó, bà An cho hay AFD mong muốn mở rộng tài trợ cho các dự án xanh thông qua các ngân hàng thương mại Việt Nam. Trên mối quan hệ đó, AFD sẽ cấp các hạn mức tín dụng xanh cho các ngân hàng và các ngân hàng cấp tín dụng cho doanh nghiệp và AFD có thể cấp bảo lãnh cho ngân hàng để chia sẻ rủi ro.
Về huy động nguồn lực tài chính, ông Kentaro TAKAHASHI, đại diện Văn phòng Hợp tác Quốc tế Chuyển đổi sang Khử Carbon và Cơ sở hạ tầng Bền vững, Cục môi trường toàn cầu, Bộ Môi trường Nhật Bản cũng chia sẻ Cơ chế Tín chỉ chung (JCM) và kinh nghiệm triển khai các dự án Năng lượng hiệu quả.
Theo ông Kentaro, JCM là một cơ chế giảm phát thải carbon được đề xuất bởi Nhật Bản nhằm thúc đẩy việc hợp tác song phương với các nước đang phát triển như Việt Nam, để thực hiện các hành động giảm phát thải khí nhà kính thông qua việc chuyển giao công nghệ sạch và tiên tiến từ Nhật bản tới các quốc gia này.
“Chính phủ Việt Nam và Nhật Bản đã đạt được thỏa thuận hợp tác trong xây dựng Cơ chế tín chỉ chung (JCM) thông qua ký kết Bản ghi nhớ hợp tác Nhật Bản-Việt Nam về tăng trưởng các bon thấp ngày 02/7/2013. Đến thời điểm này, JCM có 27 quốc gia đối tác và triển khai nhiều dự án tại Việt Nam, Chile, Thái Lan, Philippine, Indonesia, Myanma, Mexico…,” ông Kentaro nói.
Theo ban tổ chức, Dự án “Thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong ngành công nghiệp hỗ trợ và công nghiệp chế biến thực phẩm tại Việt Nam” phối hợp với các đối tác sẽ được thực hiện thí điểm trong hai năm (2023-2025).
Dự án dự kiến sẽ hỗ trợ:
-100 nhà sản xuất trong hai ngành nhằm nâng cao nhận thức và cải thiện các phương thức quản lý sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
– 10 nhà máy được hỗ trợ phát triển các dự án hiệu quả năng lượng khả thi.
– 3 nhà máy tiếp cận doanh nghiệp trong ngành công nghiệp hỗ trợ và chế biến thực phẩm ứng dụng công nghệ nâng cao hiệu suất năng lượng.
– Thiết lập một mạng lưới về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (bao gồm các nhà sản xuất, ESCO, các tổ chức tài chính và các bên liên quan).
– Tham vấn lộ trình thành lập Hiệp hội ESCO và thí điểm công cụ đo điểm chuẩn về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
Dự án do Quỹ Chuyển dịch Năng lượng Đông Nam Á (ETP), Văn phòng Dịch vụ Dự án của Liên Hợp Quốc UNOPS tài trợ, phối hợp Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cùng các đối tác thực hiện.